Philip K. Dick, „Wyznania łgarza”

Najpopularniejsza obyczajowa powieść Philipa K. Dicka rozgrywa się w Stanach Zjednoczonych połowy XX wieku. Okres ten charakteryzował się wystąpieniem dość ciekawego zjawiska społecznego. Była nim zbiorowa fascynacja niezidentyfikowanymi obiektami latającymi znanymi powszechnie pod nazwą UFO. Jak podaje Rafał Nawrocki w posłowiu do książki, przeprowadzone wówczas przez rząd Stanów Zjednoczonych badania wskazały na ponad trzy tysiące obserwacji domniemanych przybyszów z kosmosu. Skala zjawiska była więc znaczna, natomiast zainteresowanie obcymi, czy nawet ostrożniej: niewykluczanie ich istnienia, niebezpodstawne. Trudno bowiem od razu wykluczać, jeśli temat nie schodzi z wokandy, a przypadków spotkań z UFO przybywa.

Czytaj więcej

Mariusz Szczygieł, „Zrób sobie raj”

Polska jest krajem martyrologii. Uświęconego wizerunku Polaka walczącego i cierpiącego za ojczyznę oraz Matki Polki, która poświęca swoje życie wychowywaniu kolejnego pokolenia patriotów i także cierpi, uświęcona i odrealniona, choć w inny sposób niż mężczyźni. My, Polacy, wolimy jednoczyć się wokół nieszczęścia, chwilom poważnym i smutnym przypisujemy większą wagę niż momentom radosnym. Podobnie jak Węgrzy, lubimy się nad sobą użalać. Tyle w tym pierwiastka pozytywnego, że przynajmniej nie notuje się u nas tak wysokiego odsetka samobójstw, co w kraju Madziarów. Czechy są zupełnie inne. Tam nie siedzi w „jednym oku etos, a w drugim patos”. I dlatego pewna część Polaków do Czech tęskni, i Czechy mitologizuje.

Czytaj więcej

Sara Shilo, „Krasnoludki nie przyjdą” – Bez króla falafela

Izraelska pisarka, która swoim debiutem w ojczystym kraju wzbudziła literacką sensację, napisała książkę o rodzinie. Książkę krótką, ponieważ w polskim wydaniu liczącą zaledwie dwieście pięćdziesiąt stronic. Uchwycone na nich kilka kadrów z życia domowników rozdziela się w polifonicznej narracji na pięć głosów. Rozpoczyna Simona Dadon, owdowiała matka sześciorga dzieci, dla której śmierć męża okazała się również śmiercią wszystkiego, co przyjemne i łatwe. Następnie rolę narratorów obierają po kolei Itzik, Dudi, Kobi i Eti, dzieci w różnym wieku, zupełnie różne i oddalone od siebie nawzajem. Na tle rozbijających się katiuszy i obyczajów panujących w izraelskiej osadzie każdy z bohaterów-narratorów opowiada o własnych trudach, wątpliwościach i marzeniach, o próbie funkcjonowania w rozbitej rodzinie, która zaprosiła w swoje progi niewinne z początku kłamstwo.

Czytaj więcej

Jack Kerouac, „W drodze”

Chociaż w Polsce stosunkowo mało znany – co wiąże się z panującym wówczas ustrojem politycznym i cenzurą – powstały w latach 50. w Stanach Zjednoczonych ruch beatników stanowi jeden z ważniejszych amerykańskich manifestów kontrkultury. O ponad dekadę poprzedziwszy rewolucję hippisowską, Beat Generation odrzuciło propagowany powszechnie konsumpcjonistyczny styl życia bogacącej się klasy średniej na rzecz indywidualizmu, anarchizmu i daleko posuniętej swobody, zarówno obyczajowej, jak i literackiej. W drodze Jacka Kerouaca, nazywane niekiedy Biblią beatników, skupia się głównie na aspekcie podróży. To chaotyczne zrywy bohaterów, upajanie się przemierzaniem wielkich połaci terenu, życie bez zobowiązań i bez uznawania narzucanych społecznie reguł.

Czytaj więcej

Sylvia Plath, „Szklany klosz”

Tę w dużej mierze autobiograficzną powieść Sylvia Plath pisała w latach 1958-1962. W 1963 roku książka ukazała się drukiem, wydana pod zmienionym nazwiskiem, o miesiąc wyprzedzając samobójczą śmierć autorki. Fala zainteresowania publikacją, jaka w końcu wystąpiła, spowodowana była głównie faktem, że Szklany klosz to studium postępującej choroby psychicznej. Plath, sama cierpiąc na zaburzenia afektywne dwubiegunowe, oddała zadziwiająco przejrzysty obraz odgradzania się od rzeczywistości.

Czytaj więcej